انواع تهدیدها و حملات شبکه های کامپیوتری

با رشد روزافزون استفاده از فناوری اطلاعات و اینترنت، امنیت شبکه های کامپیوتری به یکی از مسائل حیاتی در سازمان ها، شرکت ها و حتی زندگی روزمره تبدیل شده است. در این قسمت به بررسی انواع تهدیدها و حملات شبکه می پردازیم و راهکارهایی برای مقابله با آن‌ها ارائه می دهیم، با ما همراه باشید.

تهدیدهای رایج در شبکه های کامپیوتری

بدافزارها (Malware)

بدافزارها شامل ویروس ها، کرم ها، تروجان‌ها و باج‌افزارها می باشند که می توانند عملکرد سیستم را مختل کرده، اطلاعات را سرقت کنند یا کنترل سیستم را در دست بگیرند.

مهندسی اجتماعی (Social Engineering)

در این روش، مهاجم از طریق فریب کاربران و بهره برداری از نقاط ضعف انسانی، دسترسی به اطلاعات یا سیستم‌ها پیدا می کند. حملات فیشینگ یکی از رایج ترین نمونه‌های مهندسی اجتماعی می باشند.

دسترسی غیرمجاز (Unauthorized Access)

زمانی رخ می دهد که شخصی بدون اجازه به منابع شبکه دسترسی پیدا کند. این نوع تهدید معمولا با استفاده از رمزهای عبور ضعیف یا سوءاستفاده از آسیب پذیری های امنیتی صورت می گیرد.

پیشنهاد ویژه: خدمات امنیت شبکه کامپیوتری

انواع حملات شبکه

1- حملات انکار سرویس یا DoS و DDoS

در این نوع از حملات شبکه، مهاجم با ارسال حجم زیادی از درخواست ها، باعث از کار افتادن یا کند شدن سرویس ها می شود. حملات DDoS از چندین منبع به صورت هم زمان انجام می شوند و مقابله با آن ها سخت تر است. به عنوان مثال، حمله ای گسترده به شرکت GitHub در سال ۲۰۱۸ از نوع DDoS بود که ترافیکی بالغ بر ۱.۳ ترابیت بر ثانیه تولید کرد.

2- حملات مرد میانی یا Man-in-the-Middle

در این حمله، مهاجم بین دو طرف ارتباط قرار می گیرد و داده های رد و بدل شده را شنود یا دست کاری می کند. عدم استفاده از پروتکل های امن مثل HTTPS، راه را برای این حملات باز می کند. تصور کنید کاربری در یک کافی‌شاپ به وای فای عمومی متصل می شود، مهاجمی که به همان شبکه متصل است می تواند ارتباطات او با سایت‌ها را شنود کند.

3- حملات شنود یا Sniffing

با استفاده از ابزارهای تحلیل ترافیک شبکه، مهاجم می‌تواند اطلاعات مهمی مثل نام کاربری و رمز عبور را از بسته‌های داده استخراج کند. این حملات معمولاً در شبکه‌های بدون رمزنگاری رخ می‌دهند. به‌عنوان مثال، اگر کاربران از وب‌سایت‌هایی بدون HTTPS استفاده کنند، اطلاعات ارسالی به‌راحتی قابل شنود است.

4- حملات تزریق یا Injection Attacks

مانند SQL Injection که در آن مهاجم کد مخرب را به سیستم تزریق می کند تا داده ها را استخراج کرده یا عملکرد پایگاه داده را تغییر دهد. در یک سناریوی واقعی، هکر ممکن است از طریق فرم ورود کاربران، دستوری را به پایگاه داده ارسال کند که تمام اطلاعات کاربران را بازیابی کند.

5- حملات بازپخش یا Replay Attacks

در این حملات، مهاجم یک ارتباط قانونی را ضبط کرده و در زمان دیگری مجددا ارسال می کند تا به سیستم دسترسی پیدا کند یا عملیات غیرمجاز انجام دهد. مثلا اطلاعات لاگین یک کاربر در یک برنامه پیام رسان می تواند ضبط و مجددا ارسال شود.

6- حملات DNS Spoofing

در این روش، مهاجم ترافیک کاربر را به یک سرور جعلی هدایت می کند و باعث می شود کاربر بدون اطلاع، اطلاعات خود را در اختیار سیستم مهاجم قرار دهد. این حمله می‌تواند موجب شود کاربران به جای ورود به سایت بانکی واقعی، وارد سایت جعلی شوند.

بیشتر بدانید: بهترین راهکار های جلوگیری از حملات سایبری در سال 2025

ابزارهای شناسایی و تحلیل حملات شبکه

Wireshark

یکی از معروف ترین ابزارهای شنود ترافیک شبکه است که می تواند بسته‌های داده را تحلیل و مشکلات احتمالی را شناسایی کند.

Snort

یک سیستم تشخیص نفوذ (IDS) متن باز است که برای شناسایی فعالیت‌های مشکوک و الگوهای حمله استفاده می‌شود.

Zeek

یک ابزار قدرتمند برای تحلیل رفتار شبکه است که برای مانیتورینگ عمیق‌تر ترافیک شبکه استفاده می‌شود.

Nmap

ابزار قدرتمند برای اسکن شبکه و شناسایی پورت‌ها و سرویس‌های باز که می‌تواند به تشخیص آسیب‌پذیری‌ها کمک کند.

دسته بندی حملات بر اساس اهداف

حملات برای دسترسی

هدف این حملات، ورود به سیستم‌ها یا منابع اطلاعاتی است، مانند Brute Force و Password Cracking.

حملات برای خرابکاری

هدف از این نوع حملات، اختلال در عملکرد سیستم‌هاست، مانند DoS یا تغییر داده ها در سیستم.

حملات برای سرقت داده

این حملات به منظور سرقت اطلاعات حساس مانند اطلاعات بانکی، رمزهای عبور و داده‌های شخصی انجام می‌شوند.

بیشتر بدانید: چگونه امنیت شبکه را افزایش دهیم؟

راهکارهای مقابله با حملات شبکه

استفاده از فایروال و IDS/IPS

فایروال ها ترافیک ورودی و خروجی شبکه را کنترل می کنند و سیستم های تشخیص و جلوگیری از نفوذ (IDS/IPS) فعالیت های مشکوک را شناسایی و مسدود می‌کنند.

آموزش کاربران و ارتقاء آگاهی

یکی از مؤثرترین راه‌ها برای جلوگیری از حملات شبکه، آموزش کاربران درباره تهدیدها و رفتارهای ایمن در محیط دیجیتال است.

بروزرسانی سیستم ها و نرم‌افزارها

بسیاری از حملات از طریق آسیب پذیری‌های شناخته‌شده انجام می شوند. با بروزرسانی مستمر نرم‌افزارها می‌توان جلوی سوءاستفاده از این حفره‌ها را گرفت.

رمزنگاری و امنیت لایه انتقال

استفاده از پروتکل‌های رمزنگاری مانند SSL/TLS می‌تواند از حملاتی مثل Man-in-the-Middle جلوگیری کند.

بیشتر بدانید: بهترین وبسایت‌ ها برای استفاده از هوش مصنوعی در امنیت شبکه

جمع‌ بندی

امنیت شبکه مسئله ای حیاتی در دنیای امروز است و شناخت انواع حملات شبکه و تهدیدهای مرتبط با آن، اولین گام در مسیر محافظت از اطلاعات و سیستم‌ها محسوب می‌شود. با رعایت راهکارهای امنیتی و ارتقاء سطح آگاهی کاربران، می‌توان تا حد زیادی خطر حملات شبکه را کاهش داد.